TISCO ชูธง ‘Sustainable Banking’ สานต่อ DNA ความยั่งยืน จากรากฐานสู่เป้าหมายอนาคต
นิตยสาร Trust ฉบับที่ 74 | คอลัมน์ Exclusive
ท่ามกลางกระแสโลกที่เรียกร้องให้ภาคธุรกิจหันมาใส่ใจประเด็น ‘ความยั่งยืน (Sustainability)’ ของมิติสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล (Environmental, Social และ Governance: ESG) อย่างจริงจังนั้น ‘ทิสโก้’ กลับมองว่าสิ่งนี้ไม่ใช่เรื่องใหม่ แต่เป็น DNA ที่ฝังลึกอยู่ในรากฐานขององค์กรมาตลอด 56 ปี จากจุดเริ่มต้นที่แข็งแกร่งของกิจกรรมเพื่อสังคม (CSR) ที่ทำอย่างต่อเนื่อง สู่การยกระดับเป็นยุทธศาสตร์ ‘การธนาคารเพื่อความยั่งยืน (Sustainable Banking)’ ที่จับต้องได้ภายใต้กลยุทธ์ ‘Sustainable Focus’ นำไปสู่การวางรากฐานเพื่อส่งต่อภารกิจสำคัญนี้สู่เป้าหมายที่ท้าทายยิ่งกว่าอย่าง Net Zero ให้กับผู้บริหารรุ่นต่อไป
ในโลกธุรกิจการเงินที่ขับเคลื่อนด้วยความน่าเชื่อถือเป็นหัวใจสำคัญ การเดินทางของ ‘ทิสโก้’ ตลอดระยะเวลากว่าครึ่งศตวรรษ ได้พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่า การยืนหยัดผ่านวิกฤตการณ์ครั้งแล้วครั้งเล่า ไม่ได้อาศัยเพียงกลยุทธ์ทางธุรกิจที่เฉียบคมเท่านั้น แต่เกิดจากรากฐานการกำกับดูแลกิจการที่มั่นคงและการยึดมั่นในหลักการที่ว่า ‘ถ้าไม่โกง ก็ไม่เจ๊ง’ ซึ่งเป็นคำกล่าวที่สะท้อนวัฒนธรรมองค์กรของทิสโก้ได้อย่างชัดเจน
มุ่งกำกับกิจการ การันตีด้วยรางวัล 18 ปีซ้อน
คุณไพรัช ศรีวิไลฤทธิ์ เลขานุการบริษัท ผู้ช่วยกรรมการผู้จัดการใหญ่อาวุโส สำนักกำกับดูแลกิจการ ธนาคารทิสโก้ จำกัด (มหาชน) ได้ฉายภาพการเดินทางสู่การเป็นธนาคารเพื่อความยั่งยืนว่า แนวคิดนี้ไม่ได้เพิ่งเกิดขึ้นตามกระแสโลก แต่เป็นผลึกความคิดที่ตกทอดมาจากรุ่นสู่รุ่นภายใต้ปรัชญา ‘ธุรกิจสร้างคุณค่า วัฒนาสู่สังคม’ ผ่านการสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่แข็งแกร่งบน 3 เสาหลัก ได้แก่ Integrity (ความซื่อสัตย์สุจริต), Professionalism (ความเป็นมืออาชีพ) และ Clean (การเป็นองค์กรพลเมืองที่ดี) ที่เริ่มตั้งแต่การกำกับดูแลกิจการเพื่อให้องค์กรเติบโตอย่างยั่งยืน โดยยังคงยึดมั่นในหลักการกำกับดูแลกิจการที่เข้มแข็งและการจัดการความเสี่ยงอย่างระมัดระวังในทุกระดับ รวมถึงให้ความสำคัญกับการดำเนินธุรกิจอย่างมีจริยธรรม โดยเน้นการให้บริการที่เชื่อถือได้ โปร่งใส และปฏิบัติตามมาตรฐานอุตสาหกรรมและกฎหมายที่เกี่ยวข้องอย่างเคร่งครัด
จากการดำเนินงานอย่างมุ่งมั่นดังกล่าว ส่งผลให้ทิสโก้ได้รับการประเมินด้านการกำกับดูแลกิจการที่ดีในระดับ 5 ดาว ‘ดีเลิศ (Excellent CG Scoring)’ จากสถาบันกรรมการบริษัทไทย (IOD) ต่อเนื่องเป็นปีที่ 18 นอกจากนี้ ทิสโก้ยังได้รับการประเมิน SET ESG Ratings ระดับ AAA ต่อเนื่องเป็นปีที่ 2 ซึ่งเป็นเครื่องยืนยันว่า ESG ได้กลายเป็นส่วนหนึ่งของกลยุทธ์หลัก ไม่ใช่เพียงกิจกรรมเสริมอีกต่อไป
“เราตระหนักดีว่าธุรกิจสถาบันการเงินดำรงอยู่ได้ด้วยความไว้วางใจจากภาคสังคม และหลายภาคส่วน ดังนั้น ผู้มีส่วนได้เสียจึงไม่ได้จำกัดอยู่แค่ผู้ฝากเงินหรือผู้ถือหุ้นอีกต่อไป แต่ขยายครอบคลุมไปถึงคู่ค้ารวมถึงเจ้าหนี้ พนักงาน ชุมชน และสังคมในวงกว้าง เพราะทุกการตัดสินใจทางธุรกิจของเราย่อมส่งผลกระทบต่อส่วนรวมเสมอ”
นิยาม Sustainable Banking
แบบฉบับทิสโก้: จากแนวคิดสู่การปฏิบัติจริง
สำหรับทิสโก้ คำว่า ‘Sustainable Banking’ ไม่ใช่เพียงวาทกรรมสวยหรู แต่ถูกแปลงให้เป็นรูปธรรมผ่านกลยุทธ์หลักที่เรียกว่า ‘การให้สินเชื่ออย่างรับผิดชอบ (Responsible Lending)’ ซึ่งถือเป็นหัวใจสำคัญของการดำเนินธุรกิจ คุณไพรัชอธิบายว่า สิ่งนี้หมายถึงการดำเนินงานที่ต้องมั่นใจว่าจะไม่สร้างผลกระทบเชิงลบให้กับสังคม โดยทิสโก้ได้กำหนด ‘นโยบายการให้สินเชื่ออย่างรับผิดชอบ (Responsible Lending Policy)’ ไว้อย่างชัดเจน ซึ่งครอบคลุมถึงการให้สินเชื่อที่สอดคล้องกับรายได้ ไม่กู้เกินจำเป็นหรือใช้ฟุ่มเฟือย มีประกันคุ้มครองความเสี่ยง และไม่สนับสนุนธุรกิจผิดกฎหมาย ผิดศีลธรรม หรือสร้างผลเสียต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม โดยสิ่งที่ทำให้ทิสโก้แตกต่าง คือการเป็น ‘ผู้ปฏิบัติที่ดี (Executor)’ คุณไพรัชเปรียบเปรยวัฒนธรรมองค์กรไว้อย่างน่าสนใจว่า “เราเป็น ‘นักมวยประเภทที่ขยันชก’ หมายความว่า เมื่อมีกลยุทธ์หรือนโยบายที่ชัดเจน ทิสโก้จะไม่รีรอที่จะลงมือทำทันที ลองผิดลองถูก และแก้ปัญหาไปทีละขั้น ผู้บริหารทุกระดับสามารถลงลึกถึงรายละเอียดในระดับปฏิบัติการได้จริง เพราะเชื่อว่าประสิทธิภาพที่แท้จริงเกิดจากการลงไปคลุกคลีกับหน้างาน”
การปรับตัวให้เข้ากับยุค ESG ที่กลายเป็นบรรทัดฐานใหม่ของโลกนั้น ทิสโก้เริ่มต้นจากการรับฟังเสียงของผู้มีส่วนได้เสีย โดยเฉพาะนักลงทุนสถาบันต่างชาติที่เริ่มให้ความสำคัญกับรายงานด้านความยั่งยืนเมื่อราว 15-16 ปีก่อน ทำให้ทิสโก้จัดตั้ง คณะกรรมการกำกับดูแลกิจการและความยั่งยืน (Governance and Sustainability Committee: GSC) ขึ้นมาดูแลเรื่องนี้โดยเฉพาะ และขับเคลื่อนนโยบายจากบนลงล่าง (Top-Down) ผ่านการออกนโยบายที่ผ่านการอนุมัติจากคณะกรรมการ เพื่อให้มั่นใจว่าแนวทาง ESG จะถูกผนวกเข้าเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการทำงานทั่วทั้งองค์กรอย่างแท้จริง
CSR: รากฐานที่แข็งแกร่งและบทพิสูจน์ความมุ่งมั่นที่ยาวนาน
อย่างไรก็ตาม ก่อนที่สังคมจะหันมาให้ความสำคัญกับเรื่อง ESG มากขึ้นอย่างในปัจจุบัน กลุ่มทิสโก้ได้ดำเนินกิจกรรมเพื่อสังคม หรือ CSR มาตั้งแต่ครั้งที่ได้เริ่มก่อตั้งองค์กรนี้ขึ้นมา เริ่มตั้งแต่กิจกรรมปลูกป่าเพื่อชุมชน รวมถึงกิจกรรมด้านการกุศล ซึ่งสิ่งเหล่านี้เรียกได้ว่าเป็นการบ่มเพาะ DNA แห่งการให้ และสร้างวัฒนธรรมองค์กรที่แข็งแกร่งมาจนถึงปัจจุบัน ด้วยโครงการที่โดดเด่นและเป็นที่ประจักษ์ภายใต้การบริหารจัดการโดย ‘มูลนิธิทิสโก้เพื่อการกุศล’ ที่จัดตั้งขึ้นในปี 2525 พร้อมขับเคลื่อนภารกิจในการช่วยเหลือและพัฒนาสังคมผ่านการสนับสนุนทุนการศึกษา ทุนรักษาพยาบาล และทุนประกอบอาชีพ โดยนับตั้งแต่ก่อตั้งจนถึงปี 2567 ได้มอบความช่วยเหลือไปแล้วรวมกว่า 184,519 ทุน คิดเป็นมูลค่ากว่า 651 ล้านบาท ควบคู่ไปกับ ‘โครงการทิสโก้ร่วมใจ’ ที่เริ่มขึ้นเมื่อปี 2552 เพื่อสร้างและพัฒนาอาคารเรียนให้แก่โรงเรียนที่ขาดแคลนทั่วประเทศ โดยปัจจุบันได้ส่งมอบอาคารไปแล้ว 13 แห่ง และกำลังก่อสร้างแห่งที่ 14 คิดเป็นมูลค่าโครงการรวมกว่า 95 ล้านบาท
“ความพิเศษของการทำกิจกรรมเพื่อสังคมในแบบฉบับทิสโก้ คือความพยายามในการผสานกิจกรรมเพื่อสังคมเข้ากับกระบวนการทางธุรกิจ (CSR in-process) ตัวอย่างที่ชัดเจนที่สุด คือ ‘โครงการให้ความรู้ทางการเงิน (Financial Literacy)’ ที่เริ่มต้นจากการจัดค่ายให้ความรู้แก่เยาวชน สู่การต่อยอดและผนวกเข้ากับกระบวนการทำงานของ ‘สมหวัง เงินสั่งได้’ อย่างลงตัว โดยเปลี่ยนช่วงเวลาที่ลูกค้านั่งรออนุมัติสินเชื่อ ให้กลายเป็นช่วงเวลาแห่งการเรียนรู้ผ่านกิจกรรม ‘รู้ไว้เข้าใจหนี้’ ซึ่งในปี 2567 มีผู้เข้าร่วมกิจกรรมนี้ถึง 247,054 คน”
นอกจากนี้ โมเดลการสร้าง ‘พันธมิตร’ ยังเป็นอีกหนึ่งกลยุทธ์สำคัญที่ทำให้โครงการ CSR ของทิสโก้เกิดประโยชน์สูงสุด เช่น โครงการ ‘ขับขี่ปลอดภัย คุ้มครองอุ่นใจ…ไปกับสมหวัง เงินสั่งได้ ปีที่ 2’ ที่ร่วมมือกับ Honda และวิริยะประกันภัย เพื่อส่งเสริมทักษะการขับขี่ที่ปลอดภัยแก่ผู้ใช้รถจักรยานยนต์ โดยมีผู้เข้าร่วมโครงการกว่า 9,000 คน ซึ่งโมเดลลักษณะนี้ทำให้โครงการมีความยั่งยืนและสามารถดำเนินต่อไปได้ด้วยตัวเอง
ภารกิจสร้างความรู้ เพิ่มภูมิคุ้มกันทางการเงินแบบครอบคลุม รอบด้าน
ในฐานะสถาบันการเงิน ทิสโก้มองว่าบทบาทสำคัญในปัจจุบันคือการร่วมแก้ไขปัญหา ‘กับดักหนี้ครัวเรือน’ ที่ทวีความรุนแรงขึ้น โดยได้ออกมาตรการช่วยเหลือลูกหนี้อย่างต่อเนื่อง ทั้งในเชิงป้องกันและแก้ไข ผ่าน ‘โครงการรวมหนี้ (Debt Consolidation)’ เพื่อช่วยลดภาระดอกเบี้ยและรวบหนี้ให้ง่ายต่อการจัดการ โดยในปี 2567 มีลูกค้าเข้าร่วมโครงการนี้ถึง 4,694 ราย รวมวงเงินกว่า 1,129 ล้านบาท และเมื่อรวมกับมาตรการแก้หนี้อย่างยั่งยืนในรูปแบบอื่น ๆ ทิสโก้ได้ให้ความช่วยเหลือลูกค้าไปแล้วกว่า 7,753 สัญญาในปีเดียว
พร้อมกันนี้ ทิสโก้ยังเดินหน้าสร้างภูมิคุ้มกันทางการเงินให้สังคมในวงกว้างผ่านโครงการ ‘Smart HR FINCoach’ ซึ่งเป็นการติวเข้มความรู้การเงินให้แก่ฝ่ายบุคคล (HR) ของบริษัทลูกค้ากองทุนสำรองเลี้ยงชีพ เพื่อให้ HR สามารถทำหน้าที่เป็นโค้ชการเงินส่งต่อความรู้ให้แก่พนักงานในองค์กรของตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยในปี 2568 มีบริษัทนายจ้างเข้าร่วมโครงการฯ อีกกว่า 300 บริษัท จากปี 2567 ที่มีบริษัทนายจ้างเข้าร่วมโครงการฯ 246 บริษัท
นอกจากการสร้างความรู้ทางการเงินแล้ว ทิสโก้ยังให้ความสำคัญกับการเข้าสู่สังคมสูงวัย โดยที่ผ่านมาได้ร่วมมือกับพันธมิตรในธุรกิจประกัน โรงพยาบาล และอสังหาริมทรัพย์ ภายใต้แนวคิด ‘Friends for Well-Being’ นำเสนอผลิตภัณฑ์และบริการทางการเงิน ควบคู่ไปกับการให้ความรู้ด้านการดููแลสุขภาพ อัปเดตนวัตกรรมการแพทย์ และให้สิทธิประโยชน์ต่าง ๆ แก่ลูกค้า และสร้างความพร้อมด้านที่อยู่อาศัยหลังเกษียณโดยร่วมมือกับบริษัทผู้พัฒนาอสังหาริมทรัพย์ ในการจัดกิจกรรมให้ความรู้ด้านอสังหาริมทรัพย์ เพื่อให้ลูกค้า วางแผนการเกษียณได้อย่างครบถ้วนรอบด้าน
ก้าวต่อไป: สู่เป้าหมาย Net Zero
และการส่งต่อภารกิจแห่งความยั่งยืน
เมื่อมองไปในอนาคต ทิสโก้ได้วางเป้าหมายที่ท้าทายยิ่งขึ้น โดยมี ‘Net Zero’ เป็นหมุดหมายสำคัญ ซึ่งได้กำหนดเป้าหมายไว้อย่างชัดเจนเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 บรรลุความเป็นกลางทางคาร์บอน (Carbon Neutrality) สำหรับการดำเนินงานขององค์กร (ขอบเขตที่ 1 และ 2) ภายในปี 2583 ระยะที่ 2 บรรลุการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero) สำหรับการดำเนินงานขององค์กร (ขอบเขตที่ 1 และ 2) ภายในปี 2593 และระยะที่ 3 บรรลุการปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero) ในพอร์ตโฟลิโอสินเชื่อและการลงทุน (ขอบเขตที่ 3) ภายในปี 2608
สำหรับผลดำเนินการในระยะแรก นอกจากการให้ความสำคัญเรื่องสิ่งแวดล้อมอย่างการปลูกป่าเพื่อชดเชยคาร์บอนแล้ว กลุ่มทิสโก้ยังมีแนวทางการสนับสนุนและส่งเสริมการเปลี่ยนผ่านสู่เศรษฐกิจเขียว โดยเฉพาะในระดับผลิตภัณฑ์ ซึ่งทิสโก้ตั้งเป้าเพิ่มสัดส่วน ‘สินเชื่อสีเขียว (Green Loan)’ ในกลุ่มสินเชื่อธุรกิจขนาดใหญ่ให้มากกว่า 20% ภายในปี 2569 ซึ่งในปี 2567 ที่ผ่านมา สามารถทำได้แล้วถึง 19.96% ขณะเดียวกัน สินเชื่อเช่าซื้อรถยนต์ไฟฟ้า (EV) ในปี 2567 ก็มีจำนวนสูงถึง 5,012 คัน คิดเป็น 19.97% ของยอดสินเชื่อเช่าซื้อรถใหม่ทั้งหมด
ดังนั้น กลุ่มทิสโก้เชื่อมั่นว่า ความยั่งยืนไม่ใช่เพียงทางเลือก แต่คือกลยุทธ์หลักในการสร้างการเติบโตอย่างมั่นคงในระยะยาว การเดินหน้าสู่ Net Zero จึงเป็นมากกว่าการลดคาร์บอน แต่คือการลงทุนเพื่ออนาคตของธุรกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมไปพร้อมกัน
รักษา-ส่งต่อ DNA องค์กรสู่เป้าหมาย ธนาคารที่สังคมไว้วางใจ
เมื่อถูกถามถึงการวางแผนงานเพื่อสานต่อภารกิจนี้หลังจากที่ตนเองเกษียณอายุ คุณไพรัชกล่าวอย่างหนักแน่นว่า สิ่งสำคัญที่สุดไม่ใช่การวางแผนงานเป็นเอกสาร แต่คือ ‘การรักษาและส่งต่อ DNA ขององค์กร’
“ภารกิจของเรา คือ การทำให้มั่นใจว่าแก่นแท้ วัฒนธรรม และคุณค่าที่ดีงามของทิสโก้ จะถูกส่งต่อไปยังคนรุ่นหลังได้อย่างไม่ขาดตกบกพร่อง เราไม่จำเป็นต้องเป็นธนาคารที่ใหญ่ที่สุด แต่เราต้องการเป็นองค์กรที่ค่อย ๆ เติบโตอย่างมั่นคง สอดคล้องกับวิสัยทัศน์ของเราในการเป็น ‘กลุ่มสถาบันการเงินที่สร้างโอกาสให้ชีวิต’ และเป็น ‘Trusted Financial Advisor’ ที่ทุกคนไว้วางใจ ถึงวันนั้น ต่อให้เวลาผ่านไปอีก 10 ปี หรือ 100 ปี ทิสโก้ก็จะยังคงดำรงอยู่อย่างยั่งยืน เพราะเราได้สร้างรากฐานที่แข็งแกร่งไว้แล้วจากรุ่นสู่รุ่น”
นี่คือ…บทสรุปของการเดินทางที่ยาวนานและวิสัยทัศน์ที่ชัดเจนของทิสโก้ที่พิสูจน์ให้เห็นว่า ‘ความยั่งยืน’ ไม่ใช่แค่ปลายทาง แต่คือการเดินทางที่ต้องอาศัยความมุ่งมั่น ความจริงใจ และการลงมือทำอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเป็นภารกิจที่ต้องถูกสานต่อจากรุ่นสู่รุ่นอย่างไม่มีที่สิ้นสุด
Trust Magazine by TISCO
