‘Beyond Tigers’ บนเส้นทางแห่งศิลปะของ ธนา โพธิ์ทอง
นิตยสาร Trust ฉบับที่ 71 | คอลัมน์ Living Art
เรื่องเล่าของคุณธนา โพธิ์ทอง คือศิลปินผู้มีความตั้งใจอยากเป็น ‘ศิลปินอาชีพ’ ทว่าเมื่อสำเร็จการศึกษาจากคณะจิตรกรรม ประติมากรรม และภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร ในช่วงเกือบสิบปีแรกบนเส้นทางสายอาชีพของเขา กลับเบี่ยงเข้าสู่อุตสาหกรรมบันเทิงในบทบาทครีเอทีฟและอาร์ตไดเร็กเตอร์ แต่จนถึงจุดหนึ่งก็ได้ตัดสินใจหันกลับมาจับเฟรมวาดรูปอีกครั้ง ด้วยความตั้งใจอย่างแน่วแน่ กอรปกับความสามารถทางศิลปะรวมถึงวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล ทำให้คุณธนาเป็นที่รู้จักอย่างรวดเร็วในแวดวงศิลปะ ด้วยผลงานสร้างสรรค์ที่เป็นเอกลักษณ์แนว Fantastic Realism
ทว่าการจะกลับมาเดินบนเส้นทางอาชีพศิลปิน หากไม่มีจุดระเบิดให้ตัวเองสามารถขับเคลื่อนสู่ทิศทางตามที่มุ่งหมายแล้ว คุณธนาบอกว่า สู่ฝันที่เป็นจริงได้ไม่ง่าย
“นอกจากที่ผมมีแพสชันในใจที่จะกลับมาทำงานศิลปะให้ได้แล้ว ยังได้แรงบันดาลใจและแรงผลักดันจากแบบอย่างที่ดี ซึ่งผมได้รับจากท่านอาจารย์วีระชาญ อุสาหะนันท์ ผู้ก่อตั้ง Visionary Art Thailand (Fantastic Realism Thailand) อาจารย์เป็นแบบอย่างของสไตล์ในการใช้ชีวิตที่ไม่เคยเลี้ยงชีพตัวเองด้วยวิธีอื่นนอกจากการวาดภาพ ท่านมอบภาพชิ้นหนึ่งและมอบเงินให้ผมไว้ใช้ในการเริ่มต้นชีวิตของการทำงานศิลปะ และนี่คือ…จุดเริ่มต้นเรื่องราวของ Beyond Tigers”
‘Beyond Tigers’ กลายเป็นซิกเนเจอร์เฉพาะตัวที่ทำให้ผลงานของคุณธนาบอกเล่าเรื่องราวอันลึกซึ้งได้อย่างแตกต่าง และยังสามารถเชื่อมโยงเข้ากับอารมณ์ ความรู้สึก และประสบการณ์ชีวิตที่หลากหลายของผู้ชมได้เป็นอย่างดี
“วันแรกที่เริ่มต้นอาชีพศิลปิน ผมลงมือวาดรูปทุกวันเพื่อรื้อฟื้นทักษะศิลปะแล้วเปิดประมูลผ่านช่องทางออนไลน์ในราคาเริ่มต้นเพียงหลักร้อย ซึ่งราคาไม่สำคัญครับ ผมดีใจทุกครั้งที่มีคนประมูลงาน เพราะผมต้องการโอกาสในการวาดภาพทุกวันเพื่อให้สกิลกลับมา
จากครั้งนั้น ผ่านมาเป็นเวลากว่า 5 ปี เขาไม่เคยหยุดสร้างผลงานศิลปะอีกเลย และแล้วในปี 2565 โลกศิลปะได้ต้อนรับผลงานนิทรรศการเดี่ยวของเขาในชื่อ Beyond Tigers: The Journey of the Tiger in You ณ River City Bangkok ตามมาด้วยนิทรรศการเดี่ยว Faith ในปี 2567 เพื่อบอกเล่าประสบการณ์ชีวิตและความรู้สึกนึกคิดในช่วงตลอดระยะ 2 ปีที่ผ่านมา ซึ่งนิทรรศการทั้ง 2 ครั้งได้รับการตอบรับเป็นอย่างดีจากเหล่าผู้ชมและนักสะสม ผลงานทุกชิ้นถูกจับจองและจำหน่ายหมดอย่างรวดเร็ว
สำหรับปี 2568 นี้ เป็นก้าวต่อไปของคุณธนา คือการนำเสนอผลงานออกสู่สากล รวมทั้งการผสานรวมระบบนิเวศของศิลปะต่างแขนงกันเพื่อต่อยอดไปสู่ความหลากหลายที่เติบโตได้อย่างยั่งยืน ขณะเดียวกันให้ความสำคัญกับการส่งเสริมและสนับสนุนเพื่อนศิลปิน เพื่อสร้างความมั่นคงแก่วงการศิลปะในระยะยาว
Living Art ฉบับนี้ อยากชวนผู้อ่านมาร่วมทำความรู้จักคุณธนา โพธิ์ทอง หนึ่งในศิลปินที่มีผลงานโดดเด่นอย่างยิ่งในชั่วโมงนี้ อีกทั้งแนวคิดของเขายังช่วยเพาะบ่มและเสริมสร้างความเป็นปึกแผ่นแก่วงการศิลปะได้เป็นอย่างดี
ผลงานศิลป์ที่มีลายเซ็นชัดเจน
เอกลักษณ์ในงานของธนาเกิดจากการพิจารณาอย่างถี่ถ้วนถึงบทบาทของศิลปะในชีวิตผู้คน ภาพเหมือนมักทำให้ผู้ชมสนใจการระบุตัวตนของแบบมากกว่าการรับรู้อารมณ์ของงาน เขาจึงพัฒนาสไตล์การใช้ตัวละครสัตว์ โดยเฉพาะเสือ เพื่อสื่อถึงประสบการณ์และอารมณ์ของมนุษย์
“มนุษย์มักเปรียบเทียบตัวเองกับสัตว์อยู่แล้ว” เขาอธิบาย “เราพูดว่า ‘ฉันเหมือนเสือ‘ หรือ ‘ฉันเหมือนแมว‘ การใช้รูปสัตว์ทำให้คนดูเน้นไปที่ความรู้สึกและความหมาย แทนที่จะถามว่าใครเป็นแบบ”
คุณธนาเล่าเรื่องราวผ่านสัตว์ที่มีคาแรกเตอร์ชัดเจน “เนื้อหาของเสือในนิทรรศการ Beyond Tigers คือผมเอง เพื่อให้เห็นการต่อสู้และยืนหยัดในสิ่งที่ทำ ส่วนในนิทรรศการ Faith ที่เล่าเรื่องความศรัทธา ผมเลือกใช้สรรพสัตว์ที่คนมักใช้เป็นสัญลักษณ์เพื่อเชื่อมโยงกับคุณค่าอะไรบางอย่าง เช่น สิงโตสื่อถึงความเป็นเจ้าป่า เป็นที่หนึ่ง หรือช้างที่มีความยิ่งใหญ่อลังการ ขณะที่กวางสื่อถึงความอุดมสมบูรณ์ ฯลฯ
ชุดผลงานใหม่ล่าสุดของธนา คือ Silver Golden Idols ที่เขาต้องการเชื่อมโยงระบบนิเวศของผลงานศิลปะร่วมสมัยเข้ากับระบบนิเวศของงานศิลปะประเภท Art Toy ซึ่งเกิดจากการที่ได้ไปร่วมแสดงผลงานกับกลุ่มนิเวศใหม่ ๆ ในหลายครั้ง
“ผมเลือกใช้โทนสีเงินและทอง เพราะได้แรงบันดาลใจมาจากรูปเคารพต่าง ๆ ที่ดูน่าศรัทธาแต่ก็อาจดูเชยในกลุ่มคนรุ่นใหม่ ผมเลยนำคู่สีนี้มาใช้เพื่อสื่อถึงความ Old School ของตัวเอง แต่สร้างสรรค์ในรูปแบบของคาแรกเตอร์เพื่อสร้างความย้อนแย้ง” เขาพูดถึงที่มาของคู่สีในนิทรรศการครั้งใหม่ และหวังว่านี่จะเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญของการเชื่อมโยงศิลปะร่วมสมัยเข้ากับ Art Toy เพื่อสร้างความหลากหลายและแข็งแกร่งให้วงการศิลปะ ให้เกิดการนำพาไปสู่ความเป็นไปได้ใหม่ ๆ
“ชุดงานชิ้นนี้อาจดูเหมือนการเสียดสีนิด ๆ แต่ในความจริงแล้วเป็นการสะท้อนถึงความต้องการและการมีอยู่ของทั้งสองนิเวศ จึงมีความตั้งใจอยากรวมเข้าด้วยกันและหวังว่าผลงานชุดนี้จะเป็นจุดเริ่มต้น ซึ่งผมจะนำไปจัดแสดงที่สิงคโปร์และญี่ปุ่นด้วย”
เหนือกว่าการสร้างความมั่นคง
คือการสร้างเครือข่ายในแวดวงศิลปะ
วิสัยทัศน์ที่กว้างไกลของคุณธนาทำให้มองกว้างไปกว่าผืนผ้าใบตรงหน้า จึงได้วางรากฐานอาชีพศิลปินของเขาอย่างเป็นขั้นตอน รวมไปถึงการบ่มเพาะความแข็งแกร่งในเครือข่ายศิลปินและกลุ่มคนในวงการศิลปะ และนั่นคือจุดกำเนิดของ MeArt Gallery ที่เขาเป็นผู้ก่อตั้งร่วมกับคุณหมอท็อป (นพ.อภิชาติ จริยาวิลาศ) ซึ่งเป็นทั้งนักสะสมงานศิลปะและนักลงทุน
“ผมได้รู้จักคุณหมอจากการที่ท่านเข้ามาประมูลงานผมในเพจที่ราคาหลักหมื่นทั้งที่ยังเป็นช่วงเริ่มต้น ซึ่งการที่คุณหมอให้คุณค่ากับผลงานศิลปะจากศิลปินที่ยังไม่ได้มีชื่อเสียงทำให้ผมประทับใจ และเมื่อได้ทราบว่าท่านเป็นนักสะสมงานศิลปะชื่อดัง ยิ่งทำให้อยากจะทำความรู้จัก จึงขออนุญาตท่านนำงานประมูลชิ้นนั้นไปส่งให้ที่บ้านด้วยตัวเอง หลังจากการได้พูดคุยและเกิดความคุ้นเคยกัน จึงได้มีการลองเปิดบูธขายงานศิลปะด้วยกัน ซึ่งประสบความสำเร็จอย่างมาก ทำให้เห็นว่าเราสามารถร่วมกันสร้างความมั่นคงในเส้นทางศิลปะได้ จากนั้น MeArt Gallery ก็เกิดขึ้น ซึ่งคุณหมอเป็นทั้งผู้ร่วมก่อตั้งและผู้ลงทุนครับ”
การเห็นความสำคัญของความเป็นปึกแผ่นของศิลปินคือหนึ่งในจุดประสงค์หลักที่ทำให้เกิดMeArt Galleryขึ้น เพราะเป็นการสร้างเส้นทาง สร้างอนาคต และสร้างเครือข่ายให้แก่ศิลปิน “การบินคนเดียวไปได้ไม่ไกล มันต้องไปกันเป็นกลุ่มครับ” คุณธนากล่าว และเน้นย้ำความสำคัญของชุมชนในการเติบโตทางศิลปะว่า “การตะโกนเสียงเดียวย่อมเบา แต่ถ้าร้อยเสียงตะโกนพร้อมกันจะหนักแน่นและสร้างความเปลี่ยนแปลงได้” แนวคิดนี้ผลักดันให้เขามุ่งมั่นในการเป็นพี่เลี้ยงให้ศิลปินรุ่นใหม่และสร้างเครือข่ายศิลปะที่ยั่งยืน นอกเหนือจากการสร้างความมั่นคงในเส้นทางศิลปินของตัวเอง
“เดินไปคนเดียวเดี๋ยวก็เหนื่อย แต่ถ้าไปกันเป็นกลุ่ม เหนื่อยก็พักนิดหน่อยก็ยังไปได้ต่อ เพราะเรามีกำลังใจให้กัน แต่ถ้าเดินคนเดียว เหนื่อยปุ๊บ หยุดยาวเลย เพราะไม่มีเพื่อนคอยสนับสนุน ฉะนั้นการสร้างเครือข่ายจึงเป็นเรื่องสําคัญ รวมถึงการสร้างองค์กรศิลปะจะช่วยกรุยทางให้กลุ่มศิลปินเดินไปด้วยกันได้ไกลและยาวนาน ความตั้งใจของผม คือ การผลักดันผลงานศิลปะของศิลปินไทยให้ไปสู่ระดับสากล ได้แสดงงานในต่างประเทศ โดย MeArt Gallery ช่วยบริหารจัดการ ซึ่งมันเกิดขึ้นได้แล้ว ในเดือนมีนาคมนี้ ทุกคนได้ไปแสดงงานที่ญี่ปุ่นด้วยกัน” คุณธนากล่าวอย่างภูมิใจ
เส้นทางที่ค่อย ๆ บรรลุเป้าหมายไปทีละขั้น
แม้กว่าจะเริ่มอาชีพศิลปินก็ราวสิบปีให้หลังจากเรียนจบ แต่การได้ไป ‘ทำงานเข้าระะบบ’ ในอุตสาหกรรมบันเทิง ทำให้คุณธนาใช้ประสบการณ์ดังกล่าวจากภาคธุรกิจมาบริหารจัดการเส้นทางสู่เป้าหมายของตัวเอง
“ความสำเร็จมีเงื่อนไข ความล้มเหลวมีสาเหตุ” คุณธนาพูดอย่างผู้ที่เข้าใจว่า ทุกอย่างที่เกิดขึ้นล้วนมีขั้นตอนและที่มา ดังนั้น เขาจึงวางแผนชีวิตอย่างชัดเจน และไม่เคยหยุดทำงานเพื่อเดินไปสู่แต่ละเป้าหมายโดยที่ไม่กดดันตัวเอง และมีความสุขระหว่างทางได้เสมอ
“ในเมื่อเราชอบผลลัพธ์ที่ดี เราก็ต้องมีระบบเพื่อเดินทางไปสู่สิ่งนั้น คุณต้องยอมรับเงื่อนไขต่าง ๆ ที่จะนำไปสู่การประสบความสำเร็จครับ เป้าหมายแรกของผม คือ การวาดรูปทุกวัน เพื่อให้สกิลกลับมาเหมือนตอนที่เราเป็นนักศึกษา ต้องการสร้างตัวตนให้เป็นที่จดจำ ต้องแต่งตัวให้มีเอกลักษณ์ ต้องการเป็นที่รู้จักในแวดวงศิลปะ ผมได้เริ่มจากการไปงานเปิดนิทรรศการของเพื่อนศิลปิน พูดคุยทำความรู้จักกัน สนับสนุนซึ่งกันและกัน ต้องการมีนิทรรศการเดี่ยว ผมก็ต้องสร้างสรรค์ชิ้นงานคุณภาพจำนวนมากเพียงพอที่จะนำไปจัดแสดงเดี่ยวได้ ทุกความสำเร็จมีขั้นตอนให้เราทำตามไปเรื่อย ๆ ไม่มีอะไรยากครับ แต่ถ้าหากเราไปไม่ถึงเป้าหมายที่วางไว้ในขณะนั้น ก็แค่ดูว่ามีจุดไหนที่พลาดไป แล้วก็แก้ไขมัน”
‘ธนา โพธิ์ทอง’ เป็นตัวแทนที่ผสานความหลงใหลในงานศิลปะเข้ากับการคิดเชิงกลยุทธ์ พิสูจน์ให้เห็นว่าการทำงานอย่างเป็นระบบและความซื่อตรงทางศิลปะไม่เพียงแต่อยู่ร่วมกันได้ แต่ยังเติบโตไปด้วยกันได้อย่างงดงาม เรื่องราวของเขาชี้ให้เห็นว่า บางทีผลงานชิ้นเอกที่มีค่าที่สุดของศิลปินอาจไม่ใช่แค่งานศิลปะ แต่กลับเป็นระบบนิเวศที่ยั่งยืนทำให้ศิลปะเบ่งบานอย่างยั่งยืนอย่างมีคุณค่ามากกว่า
Trust Magazine by TISCO
Issue. 69
October – December 2024
