ส่องเทคโนโลยี XR-Extended Reality กับบทบาทในธุรกิจยุคใหม่
นิตยสาร Trust ฉบับที่ 59 | คอลัมน์ Global Trend
ปัจจุบันเทคโนโลยีเสมือนจริง หรือ Reality Technology ที่เราเริ่มคุ้นชินกันดีอย่าง AR (Augmented Reality) และ VR (Virtual Reality) ได้เข้ามามีบทบาทในชีวิตประจำวันและแวดวงธุรกิจอย่างแพร่หลายมากขึ้น อีกทั้งยังมีการพัฒนาต่อยอดไปสู่เทคโนโลยีใหม่ๆ อย่างเทคโนโลยี XR หรือ Extended Reality ที่จะเข้ามาช่วยเพิ่มความสะดวก สบาย รวดเร็ว และประสบการณ์อันแปลกใหม่ที่เสมือนจริงยิ่งขึ้น ซึ่งทำให้ XR กลายเป็นอีกหนึ่งเทคโนโลยีที่น่าสนใจและถูกจับตามองในขณะนี้
เทคโนโลยี XR (Extended Reality) หรือ เทคโนโลยีความจริงขยาย เป็นการผสมผสานเทคโนโลยีเสมือนจริงที่มีทั้งหมดเข้าด้วยกัน ได้แก่ 1.เทคโนโลยีความเป็นจริงเสมือน VR (Virtual Reality) ที่ทำให้เรามองเห็นบรรยากาศแวดล้อมจำลอง เสมือนเข้าไปสู่โลกอีกโลกหนึ่งหรือไปอยู่อีกสถานที่หนึ่ง ด้วยการสวมใส่อุปกรณ์ VR 2.เทคโนโลยีความเป็นจริงเสริม AR (Augmented Reality) เป็นการสร้างวัตถุจำลองให้ปรากฏขึ้นมาบนโลกความเป็นจริง ในรูปแบบลอยและซ้อนทับอยู่ด้านบนเท่านั้น โดยจะมองเห็นได้ผ่านอุปกรณ์ เช่น โทรศัพท์มือถือ แท็บเล็ต จอภาพ แว่นตา และ 3.เทคโนโลยีความเป็นจริงผสม MR (Mixed Reality) ที่ผสานจุดเด่นของ VR และ AR เข้าด้วยกัน ทั้งจำลองสภาพแวดล้อมและจำลองวัตถุพร้อมต่อยอดให้เหนือชั้นไปอีกขั้นด้วยการผสานโลกจริงและโลกเสมือนเป็นหนึ่งเดียวกัน ทำให้ผู้ใช้งานสามารถมีปฏิสัมพันธ์หรือตอบโต้กับภาพจำลองเหล่านั้นได้
ทั้งนี้ ตัว X ยังหมายถึง ตัวแปร ที่สามารถนำตัวอักษรอื่นๆ มาแทนได้ หากในอนาคตมีเทคโนโลยีเสมือนจริงใหม่ๆ เกิดขึ้นมาอีกก็จะถูกเรียกรวมอยู่ภายใต้ร่มของเทคโนโลยี XR เช่นกัน และด้วยศักยภาพของเทคโนโลยี XR ที่เอื้อประโยชน์ต่อแวดวงธุรกิจ ประกอบกับอุปกรณ์ AR และ VR ที่มีราคาถูกลง จึงมีการคาดการณ์จาก IPlytics ว่า ตลาด XR ทั่วโลกจะมีมูลค่าเพิ่มขึ้นจาก 31,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ในปี 2564 เป็นเกือบ 300,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐฯ ภายในปี 2567 ซึ่งปัจจุบันเทคโนโลยี XR ถูกนำมาใช้ในหลากหลายอุตสาหกรรม ไม่ว่าจะเป็น Healthcare, New Energy และ Esports เป็นต้น
โดยบทบาทของเทคโนโลยี XR ที่ถูกหมายมั่นปั้นมือในด้านการดูแลสุขภาพนั้น ก็คือการเข้าไปเป็นผู้ช่วยบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุข ทั้งในแง่ของการปรับปรุงระบบ เพื่อลดต้นทุน เพิ่มการเข้าถึงในการรักษา ตลอดจนการพัฒนาต่อยอดนวัตกรรมทางการแพทย์ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพทางการรักษาทั้งทางร่ายกายและจิตใจ อย่างในโรงพยาบาลแห่งหนึ่งของสหรัฐฯ ที่ได้นำ XR มาใช้รักษาผู้ป่วยที่เป็นโรคหรือมีอาการผิดปกติทางจิตใจ จากการเจอกับประสบการณ์หรืออุบัติเหตุที่รุนแรงจนเกิดแผลขึ้นภายในจิตใจ (Post-Traumatic Stress Disorder; PTSD) ด้วยการบำบัดเสมือนจริง โดยการสร้างสถานการณ์และสภาพแวดล้อมที่เป็นเหตุให้เกิดการกระทบกระเทือนจิตใจขึ้นภายในพื้นที่เสมือนจริง เพื่อให้ผู้ป่วยได้เข้าไปเรียนรู้ที่จะรับมือและเอาชนะความบอบช้ำทางจิตใจ ซึ่งตลอดระยะเวลาการบำบัด จะมีนักบำบัดคอยเข้าร่วมไปกับผู้ป่วย เพื่อคอยแนะนำและช่วยเหลือให้ผู้ป่วยสามารถก้าวข้ามสถานการณ์อันโหดร้ายนี้ไปได้ และอีกหนึ่งตัวอย่างที่น่าสนใจ คือ หุ่นยนต์ผ่าตัดที่ชื่อว่า Vicarious Surgical ที่ถูกสร้างขึ้นโดยสตาร์ทอัพจากรัฐแมสซาชูเซตส์ ประเทศสหรัฐฯ โดยมีผู้สนับสนุนหลัก คือ บิล เกตส์ ซึ่งเมื่อศัลยแพทย์ทำการสวมใส่อุปกรณ์ VR ก็จะทำให้เห็นอวัยวะภายในที่ต้องการจะผ่าตัดได้อย่างชัดเจนและในมุมมองแบบ 360 องศา จากการใส่กล้องและอุปกรณ์เข้าไปในจุดที่จะผ่าตัด ทำให้สามารถควบคุมการผ่าตัดผ่านแขนหุ่นยนต์ได้อย่างแม่นยำยิ่งขึ้น
และในแวดวงของพลังงานหมุนเวียน ซึ่งเป็นพลังงานแห่งอนาคตที่น่าจับตา เทคโนโลยี XR ก็เข้ามาเป็นเครื่องมือสำคัญในการปรับโซลูชั่นต่างๆ ให้เหมาะสมและสมบูรณ์แบบมากขึ้น โดยช่วยให้นักพัฒนาและผู้ที่เกี่ยวข้องเห็นภาพเสมือนจริงในสภาพแวดล้อมการทำงานจริง ตลอดจนเผยให้เห็นสภาพการปฏิบัติงานบนพื้นที่จริงด้วย ก่อนที่จะลงทุนสร้างผลิตภัณฑ์ทางกายภาพหรืออุปกรณ์ใดๆ ยกตัวอย่างเช่น การสร้างกังหันลมนอกชายฝั่ง ซึ่งนับว่าเป็นเรื่องที่ทำได้ค่อนข้างยาก เพราะต้องเผชิญกับปัจจัยต่างๆ ทั้งพายุ ความเค็มของน้ำทะเล และความแปรปรวนของคลื่นทะเลที่อาจส่งผลต่อประสิทธิภาพของกังหันลมได้ ฯลฯ โดยเทคโนโลยี XR จะเข้ามาช่วยให้การสร้างกังหันลมให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น โดยการจำลองกังหันลมขึ้นจากวัสดุอุปกรณ์ต่างๆ ที่วิศวกรเลือกใส่เข้าไป พร้อมกับทดสอบประสิทธิภาพในการทำงานด้วยการใส่ปัจจัยเสี่ยงที่อาจจะเกิดขึ้นในพื้นที่นั้นๆ เข้าไปทดสอบ ซึ่งจะทำให้วิศวกรมั่นใจได้ว่าส่วนประกอบแต่ละชิ้นที่เลือกมาจะมีความเหมาะสมต่อสภาพแวดล้อมในพื้นที่นั้นจริงๆ หรืออย่างบริษัท AfterNow Prez จากแคลิฟอร์เนีย ประเทศสหรัฐฯ ที่นำเทคโนโลยี XR มาช่วยในด้านงานขาย เพื่อให้พนักงานขายสามารถนำเสนอกังหันลมให้กับลูกค้าได้เห็นแบบสมจริง ตั้งแต่การเลือกวัสดุในการผลิต ตลอดจนการติดตั้งและการทำงานของกังหันลมบนพื้นที่ของลูกค้า
อีกหนึ่งแวดวงที่ไม่พลาดในการหยิบเอาเทคโนโลยี XR เข้ามาพัฒนาการใช้งาน ก็คือ แวดวงของเกมออนไลน์ และ Esports ซึ่งอาจเรียกได้ว่าเป็นแวดวงที่ทำให้ผู้คนจากทั่วโลกได้รู้จักและเห็นภาพของเทคโนโลยีเสมือนจริงที่มีอยู่เหล่านี้ได้อย่างชัดเจนก็ว่าได้ โดยเทคโนโลยี XR จะถูกนำเข้ามาเพิ่มอรรถรสและประสบการณ์ในการเล่มเกมให้สนุก เร้าใจ และสมจริงมากยิ่งขึ้น อย่าง Teslasuit บริษัทในประเทศอังกฤษ ที่ได้สร้างสรรค์ชุด Teslasuit ขึ้น สำหรับสวมใส่แบบเต็มตัว พร้อมอุปกรณ์ เช่น แว่น หูฟัง และถุงมือ เพื่อส่งผู้ใช้งานเข้าสู่โลกเสมือนจริงได้ทั้งตัว ด้วยกลไก Haptic ที่จะทำให้ผู้สวมใส่ชุดสามารถสัมผัส มีความรู้สึก และรับรู้ต่อสิ่งเร้า พร้อมตอบสนองต่อฉากต่างๆ ในเกมได้ไม่ต่างจากการใช้ชีวิตจริง โดยคาดว่าในอนาคต ชุดนี้จะถูกนำมาใช้งานในด้านอื่นๆ ด้วย อาทิ การฝึกซ้อมในงานที่มีความเสี่ยงสูง หรือการฝึกซ้อมกีฬา เนื่องจากตัวชุดมีคุณสมบัติในการเก็บข้อมูลการเคลื่อนไหวของร่างกาย เพื่อให้ผู้ใช้งานเกิดทักษะการเคลื่อนไหวที่ถูกต้อง พร้อมลดความเสี่ยงในการบาดเจ็บจากการฝึกซ้อม และยิ่งโลกของเราก้าวเข้าสู่โลกแห่งเทคโนโลยีมากขึ้นเท่าไหร่ เรื่องของความปลอดภัยทางไซเบอร์ก็ยิ่งสำคัญมากขึ้นเท่านั้น เทคโนโลยี XR จึงได้ถูกนำมาให้ความรู้ทางด้าน Cyber Security ด้วยเช่นกัน โดยการใช้ XR Simulator เพื่อช่วยสร้างความตระหนักและเข้าใจภัยไซเบอร์ ผ่านเกมจำลองสถานการณ์ในโลกเสมือนจริง ทำให้ผู้ใช้งานได้สัมผัสกับประสบการณ์การโจมตีทางไซเบอร์ได้อย่างแท้จริง พร้อมแนะนำวิธีการป้องกันให้กับผู้ใช้งาน
นอกจากนี้ ในอนาคตอันใกล้คงได้เห็นการนำเทคโนโลยี XR มาผนวกกับความคิดสร้างสรรค์ เพื่อเติมเต็มความต้องการของผู้บริโภคในอีกหลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็น การบอกเส้นทางแบบเรียลไทม์ด้วยลูกศรที่กะพริบลอยอยู่ตรงหน้า การลองเสื้อผ้าที่สามารถลองสวมใส่ได้อย่างเสมือนจริงไม่ว่าจะชอปปิงจากที่ไหนก็ตาม หรือการไปท่องเที่ยวตามสถานที่ต่างๆ ที่สามารถสัมผัสบรรยากาศโดยรอบได้ราวกับไปอยู่ในสถานที่นั้นจริงๆ เป็นต้น และนี่เป็นแค่เพียงส่วนหนึ่งของการนำเทคโนโลยี XR เข้ามาปรับใช้ในแวดวงธุรกิจต่างๆ ซึ่งเชื่อว่าในอีกไม่กี่ปีข้างหน้านี้ เทคโนโลยี XR คงจะเปลี่ยนประสบการณ์และวิถีการใช้ชีวิตของเราไปอย่างสิ้นเชิง
