มะเร็งลำไส้ใหญ่-กระเพาะอาหาร ภัยเงียบคร่าชีวิตคนไทย หยุดยั้งได้ด้วย “การตรวจสุขภาพ” และ “นวัตกรรม FTRD”

หากตรวจพบมะเร็งในระยะเริ่มต้น แล้วรักษาได้อย่างทันท่วงที สำหรับผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่จะมีโอกาสรอดชีวิตสูงถึง 91% ส่วนผู้ป่วยมะเร็งกระเพาะอาหารจะอยู่ที่ 72% ซึ่งการรักษามะเร็งในระยะเริ่มต้นโดยไม่ผ่าตัดแบบแผลเปิดนั้น แพทย์จะใช้วิธีฉีดสารพิเศษในบริเวณรอยโรค เพื่อให้ก้อนมะเร็งลอยตัวขึ้น ก่อนจะตัดชิ้นเนื้อก้อนนั้นออกมา แต่ก็มีข้อจำกัดคือหากอาการผู้ป่วยอยู่ในระยะเริ่มลุกลาม ก้อนมะเร็งจะอยู่ลึกลงไปในชั้นกล้ามเนื้อ การรักษาด้วยวิธีนี้จะเสี่ยงต่อภาวะลำไส้หรือกระเพาะอาหารทะลุได้ ดังนั้นผู้ป่วยจะถูกส่งไปที่แผนกศัลยกรรมเพื่อผ่าตัดใหญ่ ซึ่งอาจต้องตัดอวัยวะที่เป็นมะเร็งรวมไปถึงอวัยวะรอบข้างบางส่วนที่ยังปกติดี ก่อนจะเข้าสู่กระบวนการรักษาต่อไป 

“FTRD” รักษามะเร็งระยะเริ่มต้นโดยไม่ต้องผ่าตัดแบบแผลเปิด

ในยุคปัจจุบันที่เทคโนโลยีการแพทย์ล้ำหน้า ล่าสุดจึงมีนวัตกรรม FTRD หรือ Full-Thickness Resection Device ซึ่งเป็นอุปกรณ์ที่ช่วยในการวินิจฉัยและรักษาผู้ที่เสี่ยง และผู้ที่ป่วยเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่และกระเพาะอาหารในระยะเริ่มต้น ซึ่งโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์คือโรงพยาบาลแห่งแรกในประเทศไทย ที่ใช้นวัตกรรมนี้ในการรักษาผู้ป่วย

FTRD จะเป็นการรักษาผ่านการส่องกล้องที่ยืดหยุ่น โค้งงอได้ ปลายกล้องติดอุปกรณ์รูปร่างคล้ายหอยมือเสือ และมีคีมอยู่ตรงกลางกล้อง สำหรับผู้ที่เสี่ยงและผู้ที่ป่วยเป็นมะเร็งกระเพาะอาหาร แพทย์จะส่องกล้องเข้าทางปาก ส่วนผู้ที่เสี่ยงและผู้ที่ป่วยเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่จะส่องกล้องเข้าไปทางทวารหนัก เมื่อพบบริเวณที่เป็นรอยโรค ลวดไฟฟ้าที่อยู่ในชุดอุปกรณ์จะตัดก้อนเนื้อออกมาทั้งชิ้นด้วยเทคนิค Close-Before-Cut โดยสามารถตัดก้อนเนื้อได้ใหญ่ถึง 3 เซนติเมตร โดยตัวอุปกรณ์ที่มีรูปร่างคล้ายหอยมือเสือจะทำหน้าที่หยุดเลือด และป้องกันการทะลุจากการตัดชิ้นเนื้อไปในคราวเดียวกัน ในขณะที่แพทย์ยังรักษาอวัยวะส่วนที่ยังดีอยู่ได้มากกว่าการผ่าตัด (Organ-Sparing Resection)

ประสิทธิภาพในการรักษาด้วย FTRD ของโรงพยาบาลบำรุงราษฎร์

คุณหมอทศพลได้ยกตัวอย่างกรณีของผู้ป่วยภาวะก่อนมะเร็งของกระเพาะอาหาร ซึ่งเป็นหญิงชาวอเมริกันที่เคยผ่าตัดกระเพาะอาหารให้มีขนาดเล็กลงเพื่อลดน้ำหนัก แต่ต่อมาก็พบก้อนเนื้อขนาดราว 2 เซนติเมตร หากรักษาด้วยวิธีดั้งเดิมก็จำเป็นต้องตัดกระเพาะอาหารที่เหลือออกไปทั้งหมดหรือเกือบทั้งหมด ทำให้ไม่สามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติ ก่อให้เกิดความลำบากในการใช้ชีวิตประจำวัน เธอจึงตัดสินใจที่จะไม่ผ่าตัด และเก็บก้อนเนื้อนี้ไว้ในร่างกาย

จนกระทั่ง 2 ปีต่อมา เธอมีโอกาสเดินทางมาปรึกษาคุณหมอทศพล โชคดีที่ก้อนเนื้อดังกล่าวยังไม่กลายเป็นเนื้อร้าย แต่ก็มีอาการที่เรียกว่าภาวะก่อนมะเร็ง หากปล่อยไว้จะเป็นอันตรายได้ คุณหมอทศพลจึงแนะนำให้รักษาด้วยนวัตกรรม FTRD ที่ตัดเพียงก้อนเนื้อและกระเพาะอาหารบางส่วนออกไปเพียง 3 เซนติเมตรเท่านั้น ทำให้ยังสามารถรับประทานอาหารได้ตามปกติ โดยในอีก 6 เดือนต่อมา ผู้ป่วยรายนี้กลับมาตรวจอีกครั้ง ก็พบว่ายังไม่มีโอกาสเป็นซ้ำแต่อย่างใด สร้างความประทับใจให้ผู้ป่วยรายนี้เป็นอย่างมาก

ตัวอย่างอีกรายหนึ่งคือผู้ป่วยชาวไทย ซึ่งตรวจพบติ่งเนื้อจำนวนมากในลำไส้ใหญ่ หากรักษาด้วยวิธีการดั้งเดิมก็จะต้องตัดลำไส้ใหญ่ด้านฝั่งซ้ายออก และนอนพักฟื้นประมาณ 4 - 7 วัน แต่ผู้ป่วยรายนี้เลือกรักษาด้วยวิธี FTRD สำหรับติ่งเนื้อที่ไม่สามารถตัดด้วยวิธีธรรมดาได้ ตามคำแนะนำของคุณหมอทศพล และผลชิ้นเนื้อพบว่า ติ่งเนื้อนั้นเป็นมะเร็วลำไส้ใหญ่ระยะต้น จากนั้นพักฟื้นเพียง 1 คืนก็สามารถรับประทานอาหารอ่อน ๆ และกลับบ้านไปใช้ชีวิตตามปกติ ลบภาพจำที่ว่าหากป่วยเป็นมะเร็งก็จะต้องผ่าตัดใหญ่ และเข้ารับเคมีบำบัดซึ่งมีผลข้างเคียงสูง นอกจากนี้ การติดตามผล 1 ปีในผู้ป่วยรายนี้ยังพบว่าไม่มีมะเร็งลำไส้ใหญ่กลับมา

“มีการศึกษาในโรงพยาบาลและมหาวิทยาลัย 9 แห่งในประเทศเยอรมนี พบว่าหากรักษาผู้ป่วยด้วยอุปกรณ์ FTRD จะมีโอกาสประสบความสำเร็จในการตัดชิ้นเนื้อสูงถึง 90% จึงเริ่มขยายการศึกษาในทวีปยุโรปด้วยการรักษาผู้ป่วย 2,000 คนก็ประสบความสำเร็จเช่นกัน สำหรับเคสของผมเอง ถ้าใช้อุปกรณ์ FTRD ตัดก้อนเนื้อให้ผู้ป่วยมะเร็งลำไส้ใหญ่และกระเพาะอาหารระยะเริ่มต้น จะมีโอกาสหายขาดถึง 80 - 90% แต่ถ้าถามว่าทำไมถึงไม่หายขาด 100% เพราะในบางครั้งเราตัดก้อนเนื้อได้ทั้งหมดก็จริง แต่เมื่อไปดูใต้กล้องจุลทรรศน์แล้วพบว่าเซลล์มะเร็งลุกลามไปถึงเส้นเลือด เส้นประสาท หรือเส้นน้ำเหลืองฝอยแล้ว จึงเหมือนป้อมปราการถูกตีแตก ทำให้การรักษาด้วย FTRD ไม่เพียงพอ ต้องรักษาด้วยวิธีอื่น ๆ เพิ่มเติม เหนือสิ่งอื่นใดผู้ป่วยควรได้รับการรักษาในโรงพยาบาลที่มีความพร้อมสูงสุด และมีแพทย์ผู้ชำนาญการพร้อมทุกด้าน ที่เรียกว่าเป็น Multidisciplinary Approach” คุณหมอทศพลให้ข้อมูล

โรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และกระเพาะอาหาร เป็นภัยเงียบที่คร่าชีวิตคนไทยมาอย่างยาวนาน แต่เราสามารถหยุดยั้งได้ด้วยการตรวจคัดกรองอยู่เสมอ หากตรวจพบโรคก็จะรักษาได้อย่างทันท่วงที ซึ่งปัจจุบันก็มีนวัตกรรมล้ำสมัยที่ช่วยให้การรักษามีประสิทธิภาพมากขึ้น และเพิ่มโอกาสหายขาดจากมะเร็ง ทำให้ผู้ป่วยกลับมาใช้ชีวิตปกติได้อย่างรวดเร็ว